Financiën

De volgende grote gemeentebreed neutrale begrotingswijziging (> 2,5 mln.) heeft zich op dit programma voorgedaan, maar is niet direct zichtbaar in bovenstaande cijfers:

Voorjaarsnota 2020

Vrijval kapitaallastendekking voor voorgenomen investeringen (lagere lasten) -/- € 3,8 mln.

In de voorjaarsnota 2020 is toegelicht dat kapitaallastendekking voor investeringen vrijvalt. Hiervan heeft 3,87 mln. miljoen betrekking op de incidentele vrijval in 2020.

Reservering middelen Groei-met-Groei (hogere lasten) € 7,6 mln.
Met ingang van de Programmabegroting 2017-2020 werkt de gemeente met een financieringssystematiek, ‘Groei-met-Groei (gmg)’, waarmee de opbrengsten van de groei van de stad deels ten goede komen aan de investeringen die verdere groei van de stad accommoderen. Hiervoor is € 7,6 mln. beschikbaar gekomen in 2020.

Hogere gemeentefondsuitkering 2020 € 6,0 mln.
Een landelijk accresakkoord is afgesloten voor de duur van twee jaar. Daarin wordt het accres voor 2020 en 2021 vastgesteld op de stand van de voorjaarsnota van het Rijk. Dat leidt voor 2020 tot € 6 miljoen voordeel (hogere baten) voor de gemeentelijke begroting.

Reserve allocatie incidentele middelen 2021-2024 (dotatie) € 6,6 mln.
De reserve allocatie incidentele middelen wordt ieder jaar voor een begrotingscyclus gevormd. Het doel van deze reserve is hoofdzakelijk om de incidentele middelen die beschikbaar zijn door bijvoorbeeld extra inkomsten, maatregelen en resultaten, in te zetten voor nieuwe meerjarige doelen. Om de incidentele middelen over meerdere jaren uit te kunnen geven, worden ze toegevoegd aan de reserve en in de diverse jaren hier weer aan onttrokken. Om deze reden wordt, vanuit de incidentele posten in de voorjaarsnota 2020, een bedrag van € 6,615 mln. toegevoegd (dotatie) aan de reserve.

Onttrekking Reserve Grote Projecten – Amare € 15,6 mln.
In het raadsvoorstel “Actualisering dekkingsbesluit Amare en verwacht resultaat bedrijfsexploitatie Amare” (RIS304964) is besloten dat het college zich committeert om in de ontwerpbegroting 2021-2024 structurele invulling van het begrote tekort van € 2,7 mln. op de bedrijfsexploitatie van Amare te presenteren. De opgave die hiermee gepaard gaat is in de voorjaarsnota inzichtelijk gemaakt. Omdat dekking van de bedrijfsexploitatie structureel wordt voorzien vanaf 2021, is de hiervoor beschikbare incidentele dekking (€ 15,6 mln.) betrokken bij de gemeentebrede begrotingsruimte.

Actualisatie budgettair beeld

Reserve Allocatie incidentele middelen 2021-2024 (onttrekking) -/- € 3,2 mln.
De onttrekking aan de Reserve Allocatie incidentele middelen 2021-2024 van € 3,2 mln. betreft de uitwisseling tussen dekkingsposten in 2020. Het tekort aan structurele middelen in 2020 wordt gedekt uit het surplus op incidentele middelen in dit jaar. Dit is een technische bijstelling en leidt niet tot hogere of lagere dekking voor de gemeente.

Ruimte en maatregelen

Reserve Allocatie incidentele middelen 2021-2024 (dotatie)   € 40,3 mln.
In de begrotingsvoorbereiding zijn diverse maatregelen genomen om meer ruimte te creëren. Vanuit deze incidentele posten in 2020 wordt een bedrag van € 40,3 mln. toegevoegd (dotatie) aan de reserve Allocatiemiddelen 2021-2024.

Inzet algemene reserve (onttrekking)    € 24,5 mln.

Door de Coronacrisis wordt de gemeente geconfronteerd met extra incidentele uitgaven en afnemende baten. Dit geeft aanleiding de algemene reserve in te zetten. 50% van de huidige reserve wordt hiervoor aangewend, dit geeft een onttrekking van 24,55 mln.

Knelpunten en noodzakelijke intensiveringen

Dotatie aan reserve buffer impact coronacrisis    € 81,5 mln.

Om de eerste impact van de coronacrisis op te vangen, wordt een financiële buffer ingesteld voor incidentele en onafwendbare corona uitgaven die niet kunnen worden gedekt vanuit de reguliere programmagelden. Hiervoor wordt een gemeentelijke bijdrage van € 46,5 mln. beschikbaar gesteld en wordt € 35 mln. van het Rijk verwacht. Hiermee komt de dotatie op € 81,5 mln.

Compensatie rijk impact coronacrisis € 35 mln.
De huidige inschatting is dat de gemeente Den Haag van het Rijk een compensatie van € 35 mln. ontvangt in 2020 voor de financiële impact van de Coronacrisis. Deze inschatting is in deze begroting verwerkt (baten verhogen).

Onttrekking    aan reserve allocatie incidentele middelen 2021-2024 € 50,8 mln.

In de begrotingsvoorbereiding zijn diverse maatregelen genomen en is ruimte ingezet om de begroting sluitend te krijgen. De incidentele posten hiervan zijn toegevoegd aan de nieuwe reserve Allocatiemiddelen 2021-2024. Voor 2020 is hieruit een bedrag benodigd van € 50,8 mln. voor inzet van de knelpunten en intensiveringen, zoals de vulling van de reserve buffer impact coronacrisis (hierboven toegelicht).

Overige (neutrale) mutaties

Toerekening rente Eigen- en vreemd vermogen, saldo neutraal
Aan de omslagrente wordt rente toegerekend op basis van de stand van de reserves en voorzieningen. Op basis van actualisatie is in 2020 € 3,3 mln. meer aan rente toegerekend. Met dit bedrag zijn de lasten en de baten verhoogd.

Loon- en prijscompensatie -/- €  3,3 mln.

Op basis van de werkelijke ontwikkelingen vindt voor de loon- en prijscompensatie in het uitvoeringsjaar nacalculatie plaats. Per saldo heeft een mutatie (verlagen lasten) plaatsgevonden van € 3,3 mln.

Kapitaallasten investeringen -/- € 23,3 mln.
Op programma Financiën staan centraal de kapitaallasten begroot van het meerjarig investeringsplan. Op basis van de gerealiseerde investeringen over 2019 vindt conform de bestaande systematiek overheveling vanuit programma Financiën plaats naar de betreffende beleidsprogramma’s en de reserve Activafinanciering. In 2020 is € 23,3 mln. overgeheveld (lasten verlagen).

Toegekende middelen groei met groei -/- € 9,1 mln.

Met ingang van de Programmabegroting 2017-2020 werkt de gemeente met een financieringssystematiek, ‘Groei-met-Groei (gmg)’, waarmee de opbrengsten van de groei van de stad deels ten goede komen aan de investeringen die verdere groei van de stad accommoderen. De beschikbaar gekomen ruimte is verzameld op programma financiën en zijn nu overgeheveld naar de betreffende beleidsprogramma’s In 2020 is
€ 9,1 mln. overgeheveld (lasten verlagen).

Dotaties Reserve Activafinanciering € 80,8 mln.

In 2020 zijn diverse maatschappelijk en economisch nut investeringen toegevoegd aan het meerjarig investeringsplan (MIP), waarvan de dekking komt uit de exploitatie en/of reserves. Om de jaarlijkse kapitaallasten te kunnen dekken zijn deze middelen toegevoegd aan de gemeentebrede reserve Activafinanciering. De toevoeging (dotatie) heeft plaatsgevonden vanuit de diverse programma’s en bestemmingsreserves. Dit betreft o.a. Amare (€ 10,3 mln.), Rotterdamsebaan (€ 7,5 mln.), Masterplan ICT
(€ 18,4 mln.), Middenboulevard (€ 8,0 mln.), Zwolsestraat (€ 5,5 mln.), Kraayenstein, Nieuw Waldeck, Houtrust (€ 9,4 mln.) Fietsenkelder Den Haag Nieuw Centraal (€ 14) mln.

Dotatie Eneco-middelen/reserves, saldo neutraal
In januari 2020 heeft de Haagse gemeenteraad ingestemd met de verkoop van de Eneco-aandelen (RIS304177) aan het consortium van Mitsubishi Corporation en Chubu Electric Power Co. Inc.. Deze eenmalige middelen worden ingezet voor duurzame verbeteringen in de stad. Hiertoe zijn de zogenaamde Eneco-middelen medio 2020 (met een tussentijdse begrotingswijziging) in vijf reserves ondergebracht, conform raadsvoorstel ‘Toekennen verkoopopbrengst Eneco” (RIS 305669).
Het betreft de reserves:

• reserve Extra impuls voor betaalbaar wonen:                € 50,0 mln.
• reserve ICT-Impuls:                         € 10,0 mln.
• reserve Verbetering duurzame mobiliteit (mobiliteitstransitie):          € 273,56 mln.
• reserve Duurzaamheid en energietransitie:                € 184,12 mln.
• reserve Verhogen kwaliteit in gebiedsontwikkelingen en sociale woningbouw:    € 122,74 mln.

De tussentijdse begrotingswijziging bedroeg een baat van € 640,4 mln. en een dotatie aan reserves van € 640,4 mln.

Gebiedsontwikkeling Binckhorst & CID, saldo neutraal

In het coalitieakkoord 2018 - 2022 is afgesproken dat de voordelen van het project Rotterdamsebaan voor een deel worden verrekend met de gebiedsontwikkelingen Binckhorst & CID. In 2020 is het budget van de Rotterdamsebaan naar beneden bijgesteld (en onttrokken aan de reserve Activafinanciering) waardoor
€ 4,6 mln. beschikbaar is gesteld voor de gebiedsontwikkeling Binckhorst & CID. Dit bedrag is toegevoegd aan de reserve Grote Projecten (dotatie).

Mutaties reserve Grote Projecten   € 12 mln.

De mutaties op de reserve Grote Projecten bedragen per saldo (dotaties en onttrekkingen tezamen)
€ 12 mln. Voor Amare is in 2020 € 10,3 mln. onttrokken en overgeheveld naar de reserve Activafinanciering voor incidentele dekking van kapitaallasten (RIS304964). Voor de Middenboulevard wordt in 2020 € 8,0 mln. onttrokken (RIS303570). In afwachting van de besluitvorming over de Enecomiddelen is de onttrekking voor de gebiedsontwikkeling & Sociale woningbouw van € 6,3 mln. teruggedraaid. Tot slot is er in 2020 administratieve correctie gedaan van € 15 mln. inzake de herallocatie van de coalitiemiddelen Herhuisvesten Koninklijke Bibliotheek (onttrekking teruggedraaid en omgezet naar een correctie op de dotatie) in verband met rechtmatigheid.

Reserve Herfaseringen -/- € 3,9 mln.
Bij het plannen en realiseren van projecten is de gemeente afhankelijk van diverse factoren. Hierdoor is de uitvoering van een aantal projecten vertraagd maar zijn er ook een aantal projecten versneld. In 2020 is
€ 7,9 mln. toegevoegd (dotatie) en € 11,8 mln. onttrokken.  De grootste toevoegingen hebben betrekking op groei met groei, kapitaallasten en het in stand houden armoedevoorzieningen en congressen. De grootste onttrekkingen hebben betrekking op het budgettair kader 2020-2024, de reserve 500+ en het uitvoeringsprogramma Verkeersveiligheid.

Onttrekking Reserve Taakmutaties  € 4,1 mln.
In de september- en decembercirculaire 2019 is door het rijk € 4,1 mln. toegekend aan taakmutaties. Deze taakmutaties zijn bij de jaarrekening 2019 toegevoegd aan de reserve Taakmutaties en worden nu in 2020 overgeheveld (onttrekking) naar de betreffende beleidsprogramma’s. De grootste taakmutaties zijn voor Beschermd wonen, Perspectief op werk, Aardgasvrije wijken en Pilot flexibele opvang.

Algemene uitkering gemeentefonds m.b.t. Taakmutaties € 26,8 mln.
Het gemeentefonds wordt (bovenop het algemene accres) verhoogd met geld voor nieuwe taken en verlaagd voor vervallen taken of minder intensief uit te voeren taken. Ook krijgt de gemeente soms extra geld in het gemeentefonds in plaats van specifieke compensaties, waarbij de taken hetzelfde blijven. Deze ontwikkelingen noemen we 'taakmutaties'. In 2020 is € 26,8 mln. hiervoor beschikbaar (verhogen baten) op het programma Financiën. De corresponderende lasten zijn opgenomen op de betreffende beleidsprogramma’s. De grootste taakmutaties zijn voor de Jeugd, Beschermd Wonen, Participatie en Brede aanpak dak- en thuisloosheid.

Masterplan IT € 18,4 mln.
Voor de uitvoering van het Masterplan IT wordt € 18,4 mln. onttrokken uit de reserve ICT-Impuls voor dekking van de incidentele kapitaallasten (conform RIS 305017).

Reserve Verbetering duurzame mobiliteit   € 3,3 mln.
Bij de programmabegroting 2020 is een voorbereidingskrediet van € 3,3 mln. beschikbaar gekomen voor 'voorfinanciering mobiliteitsprojecten'. Zo kon al voor de ontvangst van Enecomiddelen voor duurzame mobiliteit worden gestart met de voorbereiding van de projecten. Inmiddels is de definitieve dekkingsbron beschikbaar en deze wordt hiervoor aangewend. Daarom wordt nu € 3,3 mln. onttrokken uit de reserve.

Reserve Duurzaamheid en Energietransitie € 12,0 mln.
Binnen de middelen voor Duurzaamheid en energietransitie is conform het coalitieakkoord € 24 mln. gelabeld voor de projecten verduurzaming sportaccommodaties en verduurzaming openbare ruimte. De middelen voor verduurzaming van sportaccommodaties (€ 12 mln.) zijn in deze begroting overgeheveld naar het programma Sport en hier aan een nieuwe, separate reserve toegevoegd.

Onttrekking Reserve Verhogen kwaliteit in gebiedsontwikkeling € 5,5 mln.

Voor de Kust Gezond wordt in 2020 € 5,5 mln. onttrokken ten behoeve van het voorontwerp ongelijkvloerse kruising Zwolsestraat/Gevers Deynootweg “Zicht op zee” (RIS305652).